Ngày xưa, những chủ gà nuôi hàng trăm con trống trong nhà. Họ thường phải mướn hai ba người trông nom chăm sóc gà nòi. Tất nhiên những người này có nhiều kinh nghiệm về gà. Và mỗi người được giao phụ trách một số công việc và họ được hưởng lương cao.
Sau đây là những việc cơ bản phải làm trong quá trình nuôi và chăm sóc gà nòi tại nhà. mời bạn cùng tham khảo nhé !
Mục lục
1. Chuồng & Bội nuôi gà
Lắc tích xong, đương nhiên gà bị nhốt lại, và từ đó cho đi vào nề nếp khuôn khổ luôn. Suốt hai tháng chờ lành tích. Thỉnh thoảng mới được thả ra ngoài trong một hai giờ. Và được theo dõi kỹ vì sợ chúng đá lộn nhau với gà khác.
Gà nòi được nhốt trong chuồng hay bội và cách ly mỗi con một nơi. Chuồng hay bội nhốt gà, dù chỉ một con, cũng phải rộng rãi, đủ chỗ cho gà đi lại mới tốt. Nhốt trong chuồng chật lâu ngày gà sẽ bị tù túng, cúm giò, ảnh hưởng xấu đến việc đấu đá sau này.
1.1 Chuồng nuôi gà nòi
Chuồng gà nòi phải làm nơi khô ráo, sạch sẽ và mát mẻ. Tránh làm chuồng nơi ao tù nước đọng và nơi rác rến xú uế.
+ Chuồng phải rộng rãi và cao ráo: nền chuồng hình vuông hay hình chữ nhật cũng được. Miễn là phải có diện tích từ hai đến bốn thước vuông. Để gà đủ chỗ đi lại, quạt cánh thoải mái.
+ Nóc chuồng cũng phải cao: một thước là vừa. Vách chuồng nên xây kín đáo để tránh gió máy. Và cũng để che chắn tránh gà ngoài có chỗ “xói” vào.
+ Trong chuồng phải gác một cây ngang làm cần đậu để gà lên đó ngủ hoặc nghỉ ngơi. Cần đậu này chỉ cần cao hơn nền chuồng độ ba tấc là vừa.
1.2 Bội gà
Bội gà nòi xưa nay được đan bằng tre hoặc nứa. Bội cũng phải đặt làm có kích thước rộng rãi: đường kính tối thiểu 8 tấc cho gà chạng ba, một thước cho gà chạng nhì… Và chiều cao của bội cũng một thước mới vừa.
Gà nhốt bội có điều lợi là có thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác được. Nhưng cũng có sự bất lợi là phải coi chừng gà bên ngoài đến “xói” là hư đầu, hư mỏ, có khi đui mắt một cách oan uổng.
Trong bội cũng nên gác cần đậu cho gà.
Chúng tôi đã từng thấy nhiều nhà nuôi năm sáu chục con nòi, có khi cả trăm mà không làm một cái chuồng nào. Họ làm một nhà trại lớn, trong đó cứ “phát” cho mỗi gà một bội trông cũng tiện! Việc sắp xếp các bội sao cho ngay hàng thẳng lối, giữa hai bội có khoảng cách hợp lý, có lối đi riêng để tiện việc lui tới cho gà ăn hoặc quét dọn…
Đặc biệt: Bội nhốt gà, dù làm bằng tre nứa, nhưng nếu biết bảo quản tốt dùng ba bốn năm vẫn chưa hư.
2. Cho gà nòi quần sương
Việc tiếp theo trong quá trình chăm sóc gà nòi là cho gà quần sương. Tờ mờ sáng lúc sương mai còn mờ mịt, khí trời mát mẻ. Bạn hãy thả gà ra sân cho nó đi lại, bay nhảy trửng giỡn độ nửa giờ thì gà rất sung sức.
Nếu nhà nuôi nhiều gà thì mỗi người có thể trông nom hai gà một lần: con thả đầu sân bên này, con thả đầu sân bên kia. Lưu ý: Hễ thấy chúng xáp lại gần nhau thì bắt can ra.
Hết giờ quần sương của cặp này thì bắt nhốt để thả tiếp cặp khác. Nếu nhà nuôi quá nhiều gà thì cho quần sương cách nhật hoặc tuần vài lần cũng được. Có thể đem bội ra sân, ra vườn nhốt gà trong đó cho chúng hứng sương mai. Và trường hợp này ta có thể cho gà vào lúc 8 giờ sáng cũng được vì còn cho gà tắm nắng để có thêm sinh tố D.
Xin lưu ý: Bạn chỉ cho những con gà khoẻ mạnh mới cho quần sương sớm thôi nhé.
3. Tắm cho gà đúng cách
Trong quá trình nuôi và chăm sóc gà nòi, tắm cho gà thường xuyên sẽ giúp loại bỏ các loại nấm bệnh. Hiện nay có hai cách tắm: tắm khô và tắm nước.
3.1 Tắm khô
Tắm khô còn gọi là tắm cát, đó là cách gà vùi mình vào đất cát, vào tro. Làm tung tóe bụi cát lên trong mươi lăm phút. Sau đó đứng lên rũ sạch hết cát bụi dính vào mình. Cách tắm này giúp gà trút bỏ được các loại ký sinh trùng rận mạt.
3.2 Tắm bằng nước / rượu
Cách tắm thứ hai là cách tắm nước. Đây không do gà tự tắm mà do bạn tắm cho nó. Trong mùa nóng nực và sau thời gian vô nghệ xong, ta tắm nước cho gà.
Tắm nước ở đây không có nghĩa là dội nước lên mình gà, mà là ngậm từng búng nước phun vào đầu cổ, vào nách, vào mình, vào đôi chân gà cho chúng được mát mẻ.
Tốt hơn là thay nước lã bằng rượu đế. Sau khi tắm xong, nên thả gà ra sân để chúng được tự do đi lại thoải mái, hoặc đứng rỉa lông rỉa cánh hong gió cho khô mình.
Lưu ý: Tắm nước thì bạn nên tắm gà hàng ngày, và tắm trong lúc trời nắng ráo mới tốt.
4. Vô nghệ cho gà nòi
Vô nghệ là dùng nước nghệ tẩm lên mình gà nòi. Nước nghệ ở đây là dùng củ nghệ già đâm nhuyễn . Sau đó ngâm chung với : nước tiểu, với rượu trắng, thêm chút phèn chua và muối hột. Sao cho dung dịch này sền sệt là được.
Nước nghệ phải ngâm trước trong hũ, trong siêu, trong khạp (nếu cần cho nhiều gà). Trung bình khoảng một tuần mới múc ra dùng dần. Tất nhiên, càng để lâu càng sinh ra mùi khó ngửi, nhưng điều này vô hại.
Lưu ý: chỉ nên vô nghệ những gà nào sau khi xổ hoặc đá xong. Gà sau khi xổ hoặc đá phải được người làm nước đem vỗ hen, tắm rửa may vá vết thương và sau đó chờ gà khô ráo, tỉnh táo mới bắt đầu vô nghệ.
Nên bôi nghệ lên những bộ phận nào trên cơ thể của gà nòi?
Vô nghệ là dùng nước nghệ tẩm lên những phần da thịt trên mình gà như: đầu, cổ, hai cánh, đùi, mình và cả đôi chân. Hễ tẩm nghệ đến đâu thì xoa bóp nhè nhẹ đến đó…
Sau khi vô nghệ, gà được thả ra ngoài trong chốc lát, hoặc nhốt vào bội, vào chuồng cũng được. Và khoảng một ngày là phải xả nghệ, tức là tắm gà cho sạch nghệ.
Có thể tắm bằng nước lạnh, và lấy xác trà cọ xát cho sạch xác nghệ trên mình gà. Người sành điệu thì lấy nước trà sau đó để nguội rồi tắm cho gà. Xác trà cọ xát vào da thịt tạo cho gà một sự êm ái dễ chịu… Vì vậy nó cứ đứng yên cho mình tắm.
Xả nghệ xong thì dùng khăn sạch lau mình gà cho khô để gà khỏi bị cảm lạnh. Sau đó thả gà ra nắng trong chốc lát…
Vì sao cần vô nghệ cho gà nòi?
Gà được vô nghệ thì da thịt săn chắc, đỏ au vừa mạnh vừa đẹp. Nhưng không nên lạm dụng mà vô nghệ liên tiếp nhiều ngày nhiều tuần, vì gà bị “rôm”, ốm yếu, kiệt sức, bước đi cóng róng… Không còn dũng mãnh như trước đây nữa.
5. Dầm cẳng cho gà nòi
Dầm cẳng là cho gà đứng vào nước thuốc. Để nước thuốc ngấm vào chân cho gân cốt được săn chắc mạnh bạo đá đau đòn.
Nước thuốc này do người nuôi gà tự chế lấy và cách pha chế như sau:
Bạn dùng một cái siêu đất hay một cái hũ lớn. Bên trong đổ nửa lít rượu trắng, hai lon sữa bò nước tiểu trẻ con, hai củ nghệ già to đâm nhuyễn, một nắm muối hột và một cục phèn chua bằng ngón chân cái đâm nhuyễn. Tất cả những thứ này đổ chung lại và ngâm trong vài ba ngày múc ra xài dần.
Hướng dẫn cách dầm cẳng cho gà nòi tại nhà
Khi dầm cẳng, ta lấy một cái siêu đất. Bạn đổ nước thuốc vào sao cho ngập đến gối gà. Rồi bắt gà đứng vào trong đó.
Bạn bắt gà đứng yên như vậy vài mươi phút là vừa. Những lần đầu do chưa quen nên gà vùng vẫy. Bạn nên cẩn thận kềm cặp bắt phải đứng yên, sau đó gà quen dần.
Khi nào cần dầm cẳng cho gà nòi?
Thông thường chỉ khi gà sắp đá mới phải dầm cẳng. Và dầm mươi lăm ngày liên tiếp càng tốt.
Những lưu ý khi dầm cẳng cho gà nòi:
+ Bạn không nên dùng thuốc xoa bóp của ngựa đua, hay thuốc của những người luyện võ. Để dầm cẳng gà, vì thứ thuốc này mạnh lắm.
+ Nước thuốc dầm cẳng gà không cần phải làm đặc, vì chỉ dùng lượng nghệ ít.
6. Câu hỏi thường gặp trong quá trình chăm sóc gà nòi
Nếu diện tích nuôi rộng, bạn có thể đặt bội gà ở cách xa nhau và không cần làm thêm màn che. Tuy nhiên, ở những nơi có khí hậu lạnh, tốt nhất bạn nên trang bị thêm màn cho để giúp gà được giữ ấm tốt hơn
Rất tốt ! Việc tắm cát thường xuyên sẽ giúp bảo vệ bản năng của chúng. Loại bỏ được cá loại côn trùng như rận, mạt kí sinh. Giúp cho da, vảy, móng của gà phát triển săn chắc hơn.
Bởi các nguyên liệu làm thuốc ngâm chân gà khá nóng, vì vậy nếu lạm dụng thì không hề tốt mà ngược lại còn ảnh hưởng đến sức khoẻ của gà.
Tốt nhất là ngâm gà cách tuần và trong thời gian như đã nói ở trên và lưu ý là không làm nước ngâm chân gà quá đặc. Gà già thì ngâm hàng ngày cũng được nhưng gà ra sới thì không nhất thiết ngâm.
7. Tổng kết
Trên đây là cách nuôi và chăm sóc gà nòi cho người mới tập chơi. Nội dung bài viết được Nông Dân Online tổng hợp và biên soạn. Truy cập www.nongdanonline.com để xem thêm cách nuôi và chăm sóc nhiều loại vật nuôi khác tại nhà nhé.
